2025: Випуск 81
Порівняльна педагогіка

Кооперативне навчання в США: компаративний аналіз дидактичних моделей

https://doi.org/10.31652/2415-7872-2025-81-50-68
Василь Галузяк
Вінницький державний педагогічний університет імені Михайла Коцюбинського
Біографія
Олександр Макодай
Вінницький державний педагогічний університет імені Михайла Коцюбинського
Біографія
Інна Макодай
Вінницький національний медичний університет ім. М.І. Пирогова
Біографія

Опубліковано 2025-03-20

Ключові слова

  • кооперативне навчання, США, дидактичні моделі, групова робота, компаративна педагогіка, інтерактивні стратегії навчання

Як цитувати

Кооперативне навчання в США: компаративний аналіз дидактичних моделей. (2025). Наукові записки Вінницького державного педагогічного університету імені Михайла Коцюбинського. Серія: Педагогіка і психологія, 81, 50-68. https://doi.org/10.31652/2415-7872-2025-81-50-68

##plugins.generic.shariff.share##

Анотація

У статті здійснено компаративний аналіз провідних моделей кооперативного навчання, розроблених і впроваджених у США упродовж другої половини ХХ – початку ХХІ століття. Розкрито особливості провідних моделей кооперативного навчання: Group Investigation, Learning Together, Jigsaw, Student Teams–Achievement Divisions, Teams–Games–Tournaments, Cooperative Integrated Reading and Composition та змішаних моделей кооперативного навчання (Mixed Models). На основі комплексу релевантних порівняльних критеріїв (зокрема, освітній контекст, структура, гнучкість, академічна спрямованість, соціальні навички, способи оцінювання тощо) здійснено аналіз психолого-педагогічних і організаційних особливостей зазначених моделей. У центрі уваги — спільні та відмінні риси кооперативних стратегій, а також їх потенціал щодо адаптації в межах сучасної освітньої парадигми, зорієнтованої на особистісно-центрований підхід, формування ключових компетентностей, розвиток критичного та креативного мислення. У статті показано, що незалежно від відмінностей у структурі чи способах організації, всі моделі поєднує орієнтація на активну пізнавальну взаємодію учнів, підтримку позитивної взаємозалежності, розвиток індивідуальної відповідальності та рефлексії. Автори статті обґрунтовують значущість аналізу американського досвіду кооперативного навчання для вдосконалення освітнього процесу в Україні. Зокрема, підкреслено, що адаптація ефективних кооперативних моделей сприятиме створенню інклюзивного, демократичного та мотивуючого навчального середовища, адекватного сучасним викликам Нової української школи.

Завантаження

Дані завантажень поки не доступні.

Посилання

  1. Гагіна Н. В. Кооперативне навчання у вищій школі. Вісник Житомирського державного університету імені Івана Франка : наук. журн. Житомир : Вид-во ЖДУ ім. І. Франка, 2012. Вип. 64. С. 98–102.
  2. Галузяк В., Макодай О. Розвиток кооперативного навчання в США. Наукові записки Вінницького державного педагогічного університету імені Михайла Коцюбинського. Серія: педагогіка і психологія. 2023. Випуск 76. С. 51-64. https://doi.org/10.31652/2415-7872-2023-76-51-64 DOI: https://doi.org/10.31652/2415-7872-2023-76-51-64
  3. Галузяк В., Макодай О., Макодай І. Сучасні моделі і підходи до кооперативного навчання в США. Наукові записки Вінницького державного педагогічного університету імені Михайла Коцюбинського. Серія: Педагогіка і психологія. 2024. Випуск 80. С. 61-75. https://doi.org/10.31652/2415-7872-2024-80-61-75 DOI: https://doi.org/10.31652/2415-7872-2024-80-61-75
  4. Галузяк В., Макодай О., Макодай І. Сучасні тенденції розвитку теорії і практики кооперативного навчання у США. Наукові записки Вінницького державного педагогічного університету імені Михайла Коцюбинського. Серія: Педагогіка і психологія. 2024. Випуск 79. С. 70-82. https://doi.org/10.31652/2415-7872-2024-79-70-82 DOI: https://doi.org/10.31652/2415-7872-2024-79-70-82
  5. Галузяк В., Макодай О. Фактори ефективності кооперативного навчання: теоретичні підходи і емпіричні дослідження. Наукові записки Вінницького державного педагогічного університету імені Михайла Коцюбинського. Серія: Педагогіка і психологія. 2024. Випуск 78. С. 63-76. https://doi.org/10.31652/2415-7872-2024-78-63-76 DOI: https://doi.org/10.31652/2415-7872-2024-78-63-76
  6. Голуб І., Перестюк Т., Мороз Н. Кооперативні методи навчання і формування міжособистісної компетентності підлітків на заняттях з іноземної мови. Наукові записки Національного університету «Острозька академія»: Серія «Філологія». 2019. №5(73). С. 262-265. https://journals.oa.edu.ua/Philology/article/view/2292 DOI: https://doi.org/10.25264/2519-2558-2019-5(73)-262-265
  7. Дроздова В. В. Застосування кооперативного навчання як різновиду сучасних педагогічних технологій для розвитку науково-педагогічних працівників. Науковий вісник Ужгородського національного університету : Серія: Педагогіка. Соціальна робота / гол. ред. І.В. Козубовська. – Ужгород: Видавництво УжНУ «Говерла», 2016. Вип. 1 (38). С. 120–122.
  8. Койнова-Цьольнер Ю. Кооперація як індивідуальне та загальне завдання професійного розвитку вчителя. Вісник Черкаського національного університету імені Богдана Хмельницького. Серія: "Педагогічні науки". 2023. №4. С. 29–38. https://doi.org/10.31651/2524-2660-2023-4-29-38
  9. Крайова О., Цибанюк Т. Кооперативне навчання: особливості організації та підготовки занять. Вісник Національного університету оборони України, 2020. №49(1). С.150–154. https://doi.org/10.33099/2617-6858-2018-49-1-150-154 DOI: https://doi.org/10.33099/2617-6858-2018-49-1-150-154
  10. Курбатов Д. І. Кооперативне навчання як метод активізації пізнавальної діяльності учнів на уроках фізики. Молодь в освіті : матеріали науково-методичної конференції, 21 лютого 2008 року. Суми : СумДУ, 2008. Ч.2. С. 125-130.
  11. Лазаренко Н., Коломієць А., Колесник К. Особливості організації групової взаємодії дітей дошкільного віку в процесі експериментування. Дошкільна освіта: світові тенденції. 2022. №2. С. 123-138. https://doi.org/10.31470/2786-703X-2022-2-123-138 DOI: https://doi.org/10.31470/2786-703X-2022-2-123-138
  12. Федоренко С. В. Кооперативно-інтерактивні методи навчання у формуванні міжкультурної компетентності студентів (з досвіду вищої освіти США). Іноземні мови. 2018. № 2. С. 12-18.
  13. Abrams, D., & Hogg, M. A. (2006). Social Identifications: A Social Psychology of Intergroup Relations and Group Processes. Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203135457
  14. Aronson, E. (2000). Nobody Left to Hate: Teaching Compassion after Columbine. New York: W. H. Freeman.
  15. Aronson, E. (2002). Building empathy, compassion, and achievement in the jigsaw classroom. In J. Aronson (Ed.), Improving Academic Achievement: Impact of Psychological Factors on Education (pp. 209–225). Academic Press. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-012064455-1/50013-0
  16. Artzt, A. F., & Armour-Thomas, E. (1992). Development of a Cognitive-Metacognitive Framework for Protocol Analysis of Mathematical Problem Solving in Small Groups. Cognition and Instruction, 9(2), 137–175. DOI: https://doi.org/10.1207/s1532690xci0902_3
  17. Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
  18. Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  19. Bandura, A. (2000). Exercise of Human Agency Through Collective Efficacy. Current Directions in Psychological Science, 9(3), 75–78. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8721.00064
  20. Boaler, J. (2016). Mathematical mindsets: Unleashing students' potential through creative math, inspiring messages and innovative teaching. Jossey-Bass.
  21. Calhoon, M. B., Al Otaiba, S., Cihak, D., King, A., & Avalos, A. (2007). Effects of a peer-mediated program on reading skill acquisition for two-way bilingual first-grade classrooms. Learning Disability Quarterly, 30(3), 169–184. DOI: https://doi.org/10.2307/30035562
  22. Cialdini, R. B., & Trost, M. R. (1998). Social Influence: Social Norms, Conformity and Compliance. In D. T. Gilbert, S. T. Fiske, & G. Lindzey (Eds.), The Handbook of Social Psychology (4th ed., Vol. 2, pp. 151–192). McGraw-Hill.
  23. Cohen, E. G. (1994). Designing Groupwork: Strategies for the Heterogeneous Classroom. New York: Teachers College Press.
  24. Cohen, E. G., & Lotan, R. A. (1997). Working for equity in heterogeneous classrooms: Sociological theory in practice. Teachers College Press.
  25. Cohen, E. G., & Lotan, R. A. (2014). Designing groupwork: Strategies for the heterogeneous classroom (3rd ed.). Teachers College Press.
  26. Daniels, H. (2001). Vygotsky and Pedagogy. London: RoutledgeFalmer. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203469576
  27. Fisher, R. (2013). Teaching Thinking: Philosophical Enquiry in the Classroom. Bloomsbury Publishing. DOI: https://doi.org/10.5040/9781350284906
  28. Forsyth, D. R. (2019). Group Dynamics (7th ed.). Boston: Cengage Learning.
  29. Fuchs, D., & Fuchs, L. S. (2005). Peer-Assisted Learning Strategies: Promoting word recognition, fluency, and reading comprehension in young children. Journal of Special Education, 39(1), 34–44. DOI: https://doi.org/10.1177/00224669050390010401
  30. Fuchs, D., Fuchs, L. S., Mathes, P. G., & Simmons, D. C. (1997). Peer-assisted learning strategies: Making classrooms more responsive to diversity. American Educational Research Journal, 34(1), 174–206. DOI: https://doi.org/10.3102/00028312034001174
  31. Fuchs, D., Fuchs, L. S., Phillips, N. B., Hamlett, C. L., & Karns, K. M. (1999). Enhancing the reading development of first-grade children with peer-assisted learning strategies. Elementary School Journal, 99(3), 201–219. DOI: https://doi.org/10.1086/461923
  32. Fuchs, D., Fuchs, L. S., Yen, L., McMaster, K. L., Svenson, E., Yang, N., & Young, C. L. (2001). Building student capacity to work productively during peer-assisted learning strategies: Effects of elaborated feedback. Elementary School Journal, 101(4), 385–407. DOI: https://doi.org/10.1086/499684
  33. Gillies, R. M. (2007). Cooperative Learning: Integrating Theory and Practice. Thousand Oaks, CA: Sage. DOI: https://doi.org/10.4135/9781483329598
  34. Gillies, R. M. (2016). Cooperative Learning: Review of Research and Practice. Australian Journal of Teacher Education, 41(3), 39–54. https://doi.org/10.14221/ajte.2016v41n3.3 DOI: https://doi.org/10.14221/ajte.2016v41n3.3
  35. Gillies, R. M., & Boyle, M. (2010). Teachers’ reflections on cooperative learning: Issues of implementation. Teaching and Teacher Education, 26(4), 933–940. DOI: https://doi.org/10.1016/j.tate.2009.10.034
  36. Hogg, M. A. (2016). Social Identity Theory. In S. McKeown, R. Haji, & N. Ferguson (Eds.), Understanding Peace and Conflict Through Social Identity Theory (pp. 3–17). Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-29869-6_1
  37. Horn, I. S. (2012). Strength in numbers: Collaborative learning in secondary mathematics. Journal for Research in Mathematics Education, 43(1), 5–25.
  38. Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1975). Learning Together and Alone: Cooperation, Competition, and Individualization. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
  39. Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1989). Cooperation and Competition: Theory and Research. Edina, MN: Interaction Book Company.
  40. Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1994). Learning Together and Alone: Cooperative, Competitive, and Individualistic Learning (4th ed.). Allyn and Bacon.
  41. Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2008). Social Interdependence Theory and Cooperative Learning: The Teacher's Role. The Teacher’s Role in Implementing Cooperative Learning in the Classroom, 9–37. DOI: https://doi.org/10.1007/978-0-387-70892-8_1
  42. Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2009). An Educational Psychology Success Story: Social Interdependence Theory and Cooperative Learning. Educational Researcher, 38(5), 365–379. DOI: https://doi.org/10.3102/0013189X09339057
  43. Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2014). Cooperative Learning in 21st Century. Anales de Psicología, 30(3), 841–851. DOI: https://doi.org/10.6018/analesps.30.3.201241
  44. Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2020). Joining Together: Group Theory and Group Skills (12th ed.). Boston: Pearson.
  45. Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Holubec, E. J. (2013). Cooperation in the Classroom (9th ed.). Edina, MN: Interaction Book Company.
  46. Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Smith, K. A. (2014). Cooperative learning: Improving university instruction by basing practice on validated theory. Journal on Excellence in College Teaching, 25(3-4), 85–118.
  47. Kagan, S. (1994). Cooperative Learning. San Clemente, CA: Kagan Publishing.
  48. Kagan, S. (2024). Kagan Structures, Processing, and Excellence in College Teaching. Journal on Excellence in College Teaching, 25(3&4). https://celt.miamioh.edu/index.php/JECT/article/ view/455
  49. Kagan, S., & Kagan, M. (2009). Kagan Cooperative Learning. San Clemente, CA: Kagan Publishing.
  50. Klingner, J. K., Vaughn, S., & Schumm, J. S. (1998). Collaborative strategic reading during social studies in heterogeneous fourth-grade classrooms. Elementary School Journal, 99(1), 3–22. DOI: https://doi.org/10.1086/461914
  51. Klingner, J. K., Vaughn, S., Boardman, A. G., & Swanson, E. A. (2012). New we get it! Boosting comprehension with collaborative strategic reading. San Francisco, CA: John Wiley & Sons.
  52. Laal, M., & Laal, M. (2012). Collaborative Learning: What Is It? Procedia – Social and Behavioral Sciences, 31, 491–495. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.12.092 DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.12.092
  53. Lotan, R. A. (2003). Group-worthy tasks. Educational Leadership, 60(6), 72–75.
  54. Lou, Y., Abrami, P. C., & d’Apollonia, S. (2001). Small group and individual learning with technology: A meta-analysis. Review of Educational Research, 71(3), 449–521. DOI: https://doi.org/10.3102/00346543071003449
  55. Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality (2nd ed.). New York: Harper & Row.
  56. McMaster, K. L., Fuchs, D., & Fuchs, L. S. (2006). Research on peer-assisted learning strategies: The promise and limitations of peer-mediated instruction. Reading & Writing Quarterly, 22(1), 5–25. DOI: https://doi.org/10.1080/10573560500203491
  57. Mercer, N., & Littleton, K. (2007). Dialogue and the Development of Children's Thinking: A Sociocultural Approach. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203946657
  58. Mitchell, M. G., Montgomery, H., Holder, M., & Stuart, D. (2008). Group Investigation as a Cooperative Learning Strategy: An Integrated Analysis of the Literature. Alberta Journal of Educational Research, 54(4), 388–395. DOI: https://doi.org/10.55016/ojs/ajer.v54i4.55245
  59. Nichols, J. D. (1996). The effects of cooperative learning on student achievement and motivation in a college classroom. Contemporary Educational Psychology, 21(4), 467–476. DOI: https://doi.org/10.1006/ceps.1996.0031
  60. Noddings, N. (2013). Caring: A Relational Approach to Ethics and Moral Education (2nd ed.). Berkeley: University of California Press.
  61. Palincsar, A. S. (1998). Social constructivist perspectives on teaching and learning. Annual Review of Psychology, 49(1), 345–375. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.psych.49.1.345
  62. Perkins, D. V., & Saris, R. N. (2001). A “jigsaw classroom” technique for undergraduate statistics courses. Teaching of Psychology, 28(2), 111–113. DOI: https://doi.org/10.1207/S15328023TOP2802_09
  63. Piaget, J. (1977). The Development of Thought: Equilibration of Cognitive Structures. New York: Viking Press.
  64. Rogers, C. R. (1969). Freedom to Learn. Columbus, OH: Charles Merrill.
  65. Roseth, C. J., Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2008). Promoting early adolescents’ achievement and peer relationships: The effects of cooperative, competitive, and individualistic goal structures. Psychological Bulletin, 134(2), 223–246. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.134.2.223
  66. Schunk, D. H. (2012). Learning Theories: An Educational Perspective (6th ed.). Boston: Pearson.
  67. Scornavacco, K., Moore, B., Boardman, A., Lasser, C., Buckley, P. & Klingner, J. (2015). Using Collaborative Strategic Reading to promote student discourse. In K.R. Harris & L.J. Meltzer (Eds.). The Power of peers: Enhancing learning, development and social skills. New York, NY: Guilford Press.
  68. Sharan, Y. (2010). Cooperative Learning for Academic and Social Gains: Valued Pedagogy, Problematic Practice. European Journal of Education, 45(2), 300–313. https://doi.org/10.1111/j.1465-3435.2010.01430.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1465-3435.2010.01430.x
  69. Sharan, Y., & Sharan, S. (1992). Expanding Cooperative Learning Through Group Investigation. New York: Teachers College Press.
  70. Slavin, R. E. (1980). Cooperative learning. Review of Educational Research, 50(2), 315–342. DOI: https://doi.org/10.3102/00346543050002315
  71. Slavin, R. E. (1983). When does cooperative learning increase student achievement? Psychological Bulletin, 94(3), 429–445. DOI: https://doi.org/10.1037//0033-2909.94.3.429
  72. Slavin, R. E. (1987). Cooperative Learning and Student Achievement: Six Theoretical Perspectives. In R. E. Slavin (Ed.), Cooperative Learning: Theory, Research, and Practice (pp. 11–30). Prentice Hall.
  73. Slavin, R. E. (1995). Cooperative Learning: Theory, Research, and Practice. Boston: Allyn & Bacon.
  74. Slavin, R. E. (2014). Cooperative Learning: Theory, Research, and Practice (2nd ed.). Boston: Allyn & Bacon.
  75. Slavin, R. E. (2021). Educational psychology: Theory and practice. 13th ed. Boston: Pearson.
  76. Slavin, R. E., & Madden, N. A. (1989). What Works for Students at Risk: A Research Synthesis. Educational Leadership, 46(5), 4–13.
  77. Slavin, R. E., & Madden, N. A. (2001). Success for All: Research and Reform in Elementary Education. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. DOI: https://doi.org/10.4324/9781410600905
  78. Stahl, G. (2006). Group Cognition: Computer Support for Building Collaborative Knowledge. Cambridge, MA: MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/3372.001.0001
  79. Stevens, R. J., & Slavin, R. E. (1995). The Cooperative Integrated Reading and Composition (CIRC) Program: Effects on Reading and Writing Achievement. Journal of Educational Psychology, 87(1), 111–123.
  80. Stevens, R. J., Madden, N. A., Slavin, R. E., & Farnish, A. M. (1987). Cooperative Integrated Reading and Composition: Two field experiments. Reading Research Quarterly, 22(4), 433–454. DOI: https://doi.org/10.2307/747701
  81. Tajfel, H., & Turner, J. C. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. In W. G. Austin & S. Worchel (Eds.), The Social Psychology of Intergroup Relations (pp. 33–47). Monterey, CA: Brooks/Cole.
  82. University of Minnesota. (2023). Cooperative Learning Center: Best Practices. Retrieved from: https://cei.umn.edu/cooperative-learning
  83. Vygotsky, L. S. (1978). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  84. Walker, I., & Crogan, M. (1998). Academic performance, prejudice, and the jigsaw classroom: New pieces to the puzzle. Journal of Community & Applied Social Psychology, 8(5), 381–393. DOI: https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1298(199811/12)8:6<381::AID-CASP457>3.3.CO;2-Y
  85. Webb, N. M. (2009). The Teacher’s Role in Promoting Collaborative Dialogue in the Classroom. British Journal of Educational Psychology, 79(1), 1–28. DOI: https://doi.org/10.1348/000709908X380772